همسایگان عرب ایران به دنبال جنگ با تهران نیستند

به گزارش تجارت نیوز، چند روز از پاسخ نظامی مستقیم جمهوری اسلامی ایران به حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری سفارت ایران در دمشق می گذرد، تحلیل هایی از تاثیرات این حمله بر منطقه ای و فرامنطقه ای. معادلات جنبه های گسترده تر و متفاوت تری را نشان داده اند.

فارن افرز در تحلیلی در این باره می نویسد: زمانی که ایران در 13 آوریل بیش از 300 موشک و پهپاد به سمت اسرائیل شلیک کرد، اردن به دفع این حمله کمک کرد. گزارش های اولیه رسانه ها نشان داد که چندین کشور عربی دیگر به حفاظت از رژیم اسرائیل کمک کردند. تلاش هایی که بعداً رد کردند.

با این حال، گروهی از رهبران اسرائیل و همچنین برخی ناظران در واشنگتن، این اقدامات را نشانه‌ای از یک تغییر بزرگ تفسیر کردند. محور این تحلیل ها این بود که در صورت ادامه تشدید درگیری بین اسرائیل و ایران، این کشورهای عربی از اسرائیل حمایت خواهند کرد. سپهبد هرزی حلوی، رئیس ستاد کل ارتش رژیم اسرائیل، اعلام کرد که حمله ایران “فرصت های جدیدی برای همکاری در خاورمیانه ایجاد کرد.” موسسه مطالعات امنیت ملی، یک اندیشکده پیشرو اسرائیلی، گفت: «ائتلاف منطقه‌ای و بین‌المللی درگیر در رهگیری موشک‌های ایران علیه اسرائیل، پتانسیل یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران را نشان می‌دهد».

پس از پاسخ اسرائیل به حمله ایران با حمله نسبتاً محدود به تأسیسات نظامی در ایران، دیوید ایگناتیوس، ستون نویس واشنگتن پست، اظهار داشت که اسرائیل «مانند رهبر یک ائتلاف منطقه ای علیه ایران رفتار می کند». او نوشت: «به نظر می رسد اسرائیل با پاسخ آرام خود، منافع متحدان ائتلاف خود – عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اردن، که همگی به دفع حمله ایران به اسرائیل کمک کردند، در نظر گرفته است. به گفته ایگناتیوس، این «یک تغییر پارادایم برای اسرائیل» است. تغییری که «شکل جدیدی» به خاورمیانه می دهد.

با این حال، این ارزیابی ها بیش از حد مشتاقانه و خوش بینانه است و از درک پیچیدگی چالش های پیش روی منطقه ناتوان است. مطمئناً با توجه به ماهیت بی سابقه حملات نظامی در آوریل، استراتژی آینده اسرائیل علیه ایران ممکن است ملاحظات منطقه ای بیشتری را در نظر بگیرد. اما واقعیت های منطقه ای که مانع همکاری اعراب و اسرائیل می شود، تغییر قابل توجهی نکرده است.

حتی قبل از حمله حماس در 7 اکتبر و متعاقب آن جنگ اسرائیل به غزه، کشورهای عربی که توافقنامه 2020 ابراهیم را امضا کردند و عادی سازی را با اسرائیل پذیرفتند، از گسترش شهرک سازی های اسرائیلی در کرانه باختری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و سیاست او در قبال غزه، حمایت کردند. . تلاش وزرای راست افراطی وی برای تضعیف وضعیت موجود در اورشلیم، مجموعه ای از حملات مرگبار شهرک نشینان اسرائیلی به فلسطینیان در شهرهای کرانه باختری در بهار 2023 به تنش های منطقه ای دامن زد. از زمان آغاز عملیات نظامی اسرائیل در غزه در ماه اکتبر، که موجی از اعتراضات را در سراسر خاورمیانه به راه انداخت، رهبران عرب نسبت به حمایت آشکار از اسرائیل مرددتر شده اند، زیرا می دانند که همکاری آشکار می تواند مشروعیت داخلی آنها را تضعیف کند.

هیچ چیز در واکنش اعراب به این دور از رویارویی ایران و اسرائیل نشان از تغییر این مواضع ندارد. گروهی از دولت‌ها که بسیاری از اسرائیلی‌ها از آن‌ها به عنوان «ائتلاف سنی» یاد می‌کنند، در واقع همچنان به دنبال متعادل کردن روابط خود با ایران و اسرائیل، حفاظت از اقتصاد و امنیت آن و از همه مهم‌تر، اجتناب از درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر هستند.

آنها احتمالاً پایان دادن به جنگ فاجعه بار در غزه را بر رویارویی با ایران در اولویت قرار می دهند. با این حال، با افزایش تنش ها بین ایران و اسرائیل، تمایل کشورهای عربی برای تسریع در ادغام منطقه ای اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به تمایل اسرائیل برای پذیرش تشکیل کشور فلسطین بستگی دارد.

پیش از حمله ایران به اسرائیل در 13 آوریل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی اطلاعاتی در مورد حمله قریب الوقوع با ایالات متحده به اشتراک گذاشتند. سپس فرماندهی مرکزی ایالات متحده از این اطلاعات برای هماهنگی پاسخ خود با اسرائیل و سایر شرکا استفاده می کند. اردن به هواپیماهای جنگی آمریکا و انگلیس اجازه ورود به حریم هوایی این کشور را برای رهگیری پهپادها و موشک های ورودی ایرانی و رهگیری مستقیم حملات ایران داده است. گزارش‌های اولیه رسانه‌ها، به‌ویژه در ایالات متحده و اسرائیل، تأکید کردند که تلاش‌های منطقه‌ای گسترده، حمله تهران را خنثی کرده است.

اما به زودی مشخص شد که نقش اعراب در دفع حمله ایران محدود است. هم عربستان سعودی و هم امارات به طور قاطعانه کمک نظامی مستقیم به دفاع اسرائیل را رد کرده اند. مقامات اردنی از مشارکت خود به عنوان حفاظت از منافع خود دفاع کردند. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، با تاکید بر اینکه کشورش هیچ اقدامی برای کمک به اسرائیل انجام نداده است، گفت که “امنیت و حاکمیت” اردن “بالاتر از همه ملاحظات” است.

تلاش های کشورهای عربی برای مخالفت با ایران تقریباً به طور قطع به دلیل تمایل به حفظ روابط خود با ایالات متحده به جای همسویی با اسرائیل بوده است. از زمانی که اسرائیل عملیات خود را در غزه آغاز کرد، رهبران عرب از این که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در مهار رفتار اسرائیل در غزه موفق تر نبوده، شگفت زده شده اند. اما آنها همچنان به دنبال تعمیق همکاری خود با واشنگتن هستند. آنها هیچ منبع جایگزینی از نوع امنیتی که ایالات متحده فراهم می کند نمی بینند.

در ماه‌های اخیر، کشورهای عرب خلیج فارس و همچنین مصر و اردن به تشویق واشنگتن برای کمک به مدیریت پویایی‌های امنیتی در خاورمیانه، محدود کردن فعالیت‌های ایران و جلوگیری از یک جنگ گسترده‌تر منطقه‌ای ادامه داده‌اند. پایان دادن به جنگ در غزه یک اولویت فوری منطقه ای است و کشورهای عربی در حال کار بر روی یک طرح صلح با دولت بایدن هستند. رهبران سعودی همچنان استدلال می کنند که یک معاهده دفاعی دوجانبه با ایالات متحده باید بخشی از هر توافق عادی سازی آینده با اسرائیل باشد. امارات به تلاش های خود برای مذاکره با دولت بایدن برای توافق دفاعی ادامه داد.

در عین حال، کشورهای حوزه خلیج فارس در حال حاضر تعامل نزدیک تری با تهران دارند. در سال 2019، پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده از توافق هسته ای که ایالات متحده و دیگر قدرت های بزرگ با ایران مذاکره کردند، تهران بی ثباتی را در خلیج فارس گسترش داد، به کشتی ها در نزدیکی بنادر امارات حمله کرد و برای اولین بار به تاسیسات نفتی عربستان حملات دقیق انجام داد. زمان. (این اظهارات مربوط به نویسندگان گزارش است و تهران دست داشتن در این حملات را رد کرده است.) پس از امضای قرارداد ابراهیم، ​​تهران نیز به صراحت به بحرین و امارات هشدار داد که حضور نظامی اسرائیل در خلیج فارس خط قرمزی برای این کشور خواهد بود. ایران.

مدتها قبل از حمله حماس در 7 اکتبر، کشورهای عربی به طور کلی تصمیم گرفته بودند که بهترین راه برای کاهش تهدید ایران، تلاش برای نزدیکی به جای مقابله به مثل است. امارات و عربستان سعودی به ترتیب در سال 2021 و 2023 روابط دیپلماتیک خود را با ایران احیا کردند از 7 اکتبر، این کشورها به همراه بحرین و عمان پیام ها و هشدارهایی را بین ایران و اسرائیل ارسال کرده و پیشنهادهایی برای مدیریت تنش ها برای خروج از این کشور ارائه کردند. این موقعیت. دو روز پس از حمله ایران در 13 آوریل، وزیر امور خارجه مصر در تماس تلفنی با همتایان ایرانی و اسرائیلی خود تلاش کرد تا از تشدید درگیری جلوگیری کند.

در ماه‌های آینده، کشورهای عربی احتمالاً تلاش خواهند کرد تا این اقدام متعادل را حفظ کنند و از همه کشورها می‌خواهند که خویشتن‌داری کرده و از تجاوزات بیشتر اسرائیل فاصله بگیرند. اگر تنش ها بین ایران و اسرائیل ادامه یابد، احتمالاً تمایل بیشتری به حمایت از عملیات اسرائیل خواهند داشت. هزینه های داخلی آنها برای حمایت آشکار از اسرائیل احتمالاً در طول زمان افزایش می یابد، به خصوص اگر نیروهای اسرائیلی به سمت رفح پیشروی کنند، شهری در جنوب غزه که صدها هزار فلسطینی در آن پناه گرفته اند و اسرائیل مدعی است که پایگاه حماس است.

بسیاری از کشورهای عربی نگرانی اسرائیل را در مورد فعالیت های منطقه ای ایران، به ویژه حمایت این کشور از شبه نظامیان غیر دولتی دارند. اما کشورهای عربی خلیج فارس به‌طور مشخص محاسبه کرده‌اند که باز کردن گفتگوهای مستقیم دیپلماتیک، اعمال فشار با انگیزه‌های اقتصادی و انجام دیپلماسی حمایتی با تهران امن‌ترین راه‌ها برای حفاظت از منافع آنها و جلوگیری از گسترش درگیری است. هر چقدر هم که درگیری بین ایران و اسرائیل تشدید شود، بعید است کشورهای عربی از این نوع تعامل دست بکشند. تلاش های آنها برای عادی سازی روابط با ایران از زمان آغاز جنگ غزه سرعت گرفته است، در حالی که تلاش ها برای عادی سازی روابط آنها با اسرائیل متوقف شده است.

در تلاش برای متقاعد کردن اسرائیل به فکر کردن فراتر از جنگ غزه، عربستان سعودی همچنان چشم انداز عادی سازی را به مشارکت اسرائیل در روند سیاسی با هدف ایجاد یک کشور فلسطینی گره می زند. با این حال، اسرائیل این خواسته های سعودی ها را نادیده گرفت، شاید بیش از حد مطمئن بود که پس از پایان جنگ در غزه، روند عادی سازی می تواند از جایی که متوقف شد ادامه یابد.

عادی سازی بیشتر روابط اعراب و اسرائیل در این شرایط بعید است. کشورهای عربی به همکاری با واشنگتن در زمینه دفاع موشکی ادامه خواهند داد، اما این همکاری مستلزم هماهنگی مستقیم با اسرائیل نیست. آنها همچنین به این زودی ها به سطح یک اتحاد دفاعی رسمی نزدیک نخواهند شد. این امر مستلزم همسویی بهتر سیستم‌های دفاعی عربی و همچنین اعتماد بسیار بیشتر است، که هر دوی آن‌ها در خاورمیانه وجود ندارند و ایجاد آن زمان می‌برد.

کشورهای عربی به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس از تلاش های اسرائیل برای کاهش توانایی های نیابتی ایران استقبال خواهند کرد. اما آنها احتمالاً با هرگونه حمله مستقیم به ایران که می‌تواند محیط اقتصادی شکننده منطقه را بی‌ثبات کند یا به ضدحمله ایران در خلیج فارس منجر شود، مخالفت خواهند کرد. در حالی که کشورهای عربی علاقه مند به حفظ روابط دفاعی نزدیک با واشنگتن هستند، آنها نمی خواهند به بلوکی بپیوندند که آشکارا علیه ایران و حامیان جهانی آن مانند روسیه کار می کند. آنها ترجیح می دهند به جای بسوزاندن پل ها، روابط بین منطقه ای و جهانی را متعادل کنند.

با وجود این محدودیت ها، کشورهای عربی می توانند نقش مهمی در جلوگیری از تشدید بیشتر تنش ها بین ایران و اسرائیل داشته باشند. تقویت خطوط ارتباطی بین دو کشور – و ایجاد خطوط گرم مدیریت بحران – بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. دقیقاً به این دلیل که تعدادی از کشورهای عربی روابط خود را با ایران و اسرائیل تقویت کرده‌اند، می‌توانند از این روابط برای ترویج خویشتن‌داری و کمک به انتقال پیام‌های بین دو کشور استفاده کنند و در صورت بروز درگیری‌ها در درازمدت، از درگیری جلوگیری کنند یا آسیب را کاهش دهند برای ایجاد ثبات در منطقه، کشورهای خاورمیانه باید بستر خود را برای گفت و گوی منظم ایجاد کنند که برای مشارکت ایران و اسرائیل باز است. حملات اخیر که ایران و اسرائیل را در آستانه جنگ قرار داده است، تنها نشان می دهد که چنین گفت وگویی چقدر ضروری است.

اما جهان باید انتظارات خود را برای همکاری نزدیکتر بین کشورهای عربی و اسرائیل کاهش دهد. همکاری های فنی قوی که کشورهای عربی و اسرائیل اخیراً در زمینه های مورد علاقه مشترک از جمله انرژی و تغییرات آب و هوا داشته اند، احتمالاً ادامه خواهد یافت. با این حال، گردهمایی‌های منطقه‌ای سطح بالا که آشکارا تعامل سیاسی اعراب با اسرائیل را ترویج می‌کنند، مورد بحث نیست مگر اینکه اسرائیل به جنگ خود با غزه پایان دهد.

تا آن زمان، تلاش کشورهای عربی برای حفظ روابط اقتصادی با اسرائیل محدود خواهد بود. یک استراتژی کوتاه مدت واقع بینانه تر، حمایت از توانایی آنها برای میانجیگری و جلوگیری از درگیری های آینده بین ایران و اسرائیل را در اولویت قرار می دهد.

منبع:

جماران