کمال گرایی چیست؟ علائم و روش های درمان

کمال گرایی چیست؟

کمال گرایی یعنی داشتن استانداردها و انتظارات بسیار بالا از خود و دیگران. کمال گرایان در تمام جنبه های زندگی به دنبال کمال و تعالی هستند. آنها می توانند برای غلبه بر همه موانع و نقاط ضعف در روابط، شغل، ظاهر و سایر جنبه های زندگی تلاش کنند. افراد کمال گرا اغلب خود را با دیگران مقایسه می کنند و از تمام توان خود برای رسیدن به استانداردهای بالاتر و کمال مطلق استفاده می کنند.

نشانه های کمال گرایی به شکل های مختلف خود را نشان می دهد. به طور کلی اشتباهات و ضعف ها برای این افراد غیرقابل قبول است. چنین افرادی می توانند خود و دیگران را تحت فشار و استرس زیادی قرار دهند تا به دستاوردهای بالایی برسند. برخی از افراد برای توصیف رفتار کمال گرایانه خود از اصطلاح “کمال گرایی سالم” استفاده می کنند. در این نوع کمال گرایی، فرد برای پیشرفت و رسیدن به استانداردهای بالاتر تلاش می کند. این افراد از اشتباهات و ضعف های خود فرار نمی کنند. در عوض، آنها درس ها و تجربیاتی را که از شکست به دست می آورند، به عنوان فرصتی برای رشد و توسعه می بینند.

ریشه کمال گرایی چیست؟

در ادبیات روان‌شناختی، منشأ کمال‌گرایی را می‌توان به عوامل مختلفی نسبت داد که معمولاً شامل عوامل فردی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود.

عوامل فردی ممکن است شامل ویژگی های شخصیتی مانند تمایل به دستیابی به استانداردهای بالا باشد. همچنین افرادی که سابقه موفقیت بالایی دارند، گاهی برای ادامه دستاوردهای خود فشار زیادی را احساس می کنند. این مشکل اغلب آنها را به سمت رفتار کمال گرایانه سوق می دهد.

عوامل اجتماعی نیز می توانند نقش مهمی در شکل گیری کمال گرایی در افراد داشته باشند. انتظارات اجتماعی و فشار برای رعایت استانداردهای بالا می تواند افراد را به سمت کمال گرایی سوق دهد. علاوه بر این، محیط‌های رقابتی و فرهنگ‌هایی که بر عملکرد عالی تأکید دارند، عوامل دیگری هستند که این ویژگی را تشویق می‌کنند.

عوامل فرهنگی نیز در شکل گیری کمال گرایی نقش دارند. در برخی فرهنگ ها، انتظارات بالا و تمایل به دستیابی به استانداردهای کامل به عنوان ارزش های قدرتمند شناخته می شود. در برخی موارد، سنت‌ها و سبک‌های فرهنگی مختلف نشانه‌های کمال‌گرایی را در افراد ایجاد می‌کنند.

چه مواردی را می توان نشانه و نشانه کمال گرایی دانست؟

ممکن است از خود بپرسید: «آیا من یک کمال گرا هستم؟» در نگاه اول، افراد کمال گرا بسیار شبیه افراد موفق به نظر می رسند، اما تفاوت بسیار کمی بین این دو گروه وجود دارد. در زیر شما را با برخی از نشانه های کمال گرایی آشنا می کنیم:

نشانه های یک کمال گرا چیست؟

کمال گرا همیشه در تلاش است تا کارها را کامل کند و خواسته های خود را در سطح بالایی برآورده کند. از نشانه های چنین فردی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استانداردهای بسیار بالا

افراد کمال گرا به دنبال استانداردهای بسیار بالا در تمام جنبه های زندگی خود هستند. به عبارت دیگر، چنین افرادی همیشه خواهان بهترین روابط شخصی، شغلی و تحصیلی هستند. برای این دسته از افراد حتی کوچکترین اشتباه یا نقصی غیرقابل قبول است.

• انتقاد بیش از حد از خود

کمال گرایان مدام مورد بررسی و انتقاد قرار می گیرند. این افراد خود را با دیگران مقایسه می کنند و به شدت از خود انتقاد می کنند. در حالی که انتقاد بیش از حد از خود می تواند استرس و اضطراب را در افراد افزایش دهد.

• اجتناب از ریسک

کمال گراها نسبت به افراد دیگر تحمل ریسک کمتری دارند. این گروه از افراد ممکن است از شروع پروژه های جدید بترسند یا در موقعیت های ناآشنا خود را به خطر بیندازند. دلیل این رفتار را می توان ترس از شکست و نرسیدن به کمال مطلوب دانست.

• روی نتایج تمرکز کنید

افراد موفق می توانند از روند دنبال کردن یک هدف به اندازه دستیابی به آن لذت ببرند. از سوی دیگر، کمال گرایان گزینه دیگری جز هدف مورد نظر نمی بینند. کمال گرایان به قدری به رسیدن به اهداف و اجتناب از شکست می اندیشند که از روند رشد و مسیر رسیدن به اهداف خود لذت نمی برند.

یکی دیگر از علائم کمال گرایی این است که فرد کمال گرا قادر به انطباق با موقعیت یا محیط نیست. چنین فردی اغلب تمایل دارد که کار و وظایف خود را به تعویق بیندازد. این به این دلیل است که افراد کمال گرا، از ترس شکست، گاهی آنقدر نگران انجام کارها ناقص هستند که بی حرکت می شوند و از انجام کاری ناتوان می شوند. به تعویق انداختن کار می تواند منجر به افزایش احساس شکست و تداوم یک چرخه معیوب و فلج کننده شود.

موارد ذکر شده تنها گوشه کوچکی از نشانه های کمال گرایی است. اگر فکر می کنید خود یا اطرافیانتان چنین ویژگی هایی دارید، بهتر است برای درمان کمال گرایی از روانشناس کمک بگیرید.

چند نوع کمال گرایی داریم؟

انواع مختلفی از کمال گرایی وجود دارد. در حالی که هر یک از انواع کمال گرایی دارای رفتارهای مشابه با انگیزه ها و نتایج متفاوت است.

• کمال گرایی با معیارهای شخصی

این افراد ممکن است به مجموعه ای از استانداردها پایبند باشند که به آنها انگیزه می دهد. برای دیگران، چنین استانداردهایی ممکن است بالا در نظر گرفته شوند، اگر برای شخصی که آنها را تعیین می کنند انگیزه داشته باشند. با این نوع کمال گرایی، فرد احساس قدرت می کند و هدف مورد نظر را با قدرت بیشتری دنبال می کند.

• کمال گرایی خودانتقادی

این افراد اغلب احساس ناامیدی می کنند زیرا معتقدند اهداف آنها هرگز به واقعیت تبدیل نمی شود. در واقع کمال گرایی خودانتقادی به احساسات منفی مختلفی منجر می شود. احساساتی مانند پریشانی، اجتناب، اضطراب و خود قضاوتی و مواردی از این قبیل.

کمال گرایی چه اثرات منفی می تواند داشته باشد؟

کمال گرایی گرایشی است که در آن فرد تلاش می کند در تمام جنبه های زندگی خود برتر باشد. این تمایل می تواند اثرات منفی بسیاری را به همراه داشته باشد. در زیر به برخی از اثرات منفی کمال گرایی اشاره می کنیم:

عایق بندی: کمال گرایان ممکن است به دلیل تلاش برای کمال و رسیدن به اهداف عالی به انزوا و تنهایی روی بیاورند. آنها ممکن است خود را جذب کنند و تعاملات اجتماعی را کاهش دهند. این می تواند منجر به احساس تنهایی و انزوا شود. همچنین افرادی که بیش از حد به فکر رسیدن به کمال هستند ممکن است از شرکت در فعالیت ها و رویدادهای اجتماعی اجتناب کنند. آنها ممکن است برای فرار از قضاوت شکست در جمع دوستان و خانواده حاضر نشوند.

افسردگی: تلاش برای رسیدن به یک هدف غیرممکن می تواند منجر به احساس شکست و ناامیدی شود. افراد کمال گرا معمولا دائماً از خود انتقاد می کنند و این می تواند منجر به افسردگی و ناراحتی عمومی شود.

کاهش عملکرد: تمرکز بیش از حد بر روی جزئیات می تواند منجر به کاهش بهره وری شود. این افراد زمان و انرژی زیادی را صرف جزئیات و کنترل بیش از حد امور می کنند. در این صورت ممکن است نتوانند وظایف و وظایف مهم دیگری را انجام دهند.

تأثیر کمال گرایی بر سلامت عمومی

یکی از اثرات منفی کمال گرایی بر سلامت کلی فرد است. افرادی که میل شدید به کمال دارند ممکن است دائماً در تلاش باشند تا انتظارات بالایی از خود را برآورده کنند. آنها ممکن است دائماً خود را با استانداردهای بالا مقایسه کنند و احساس کنند که هرگز به اندازه کافی خوب نیستند. این فشار مداوم می تواند منجر به اضطراب، استرس و افسردگی شود.

تأثیر کمال گرایی بر عزت نفس

تأثیر کمال گرایی بر عزت نفس به طور کلی تا حدودی پیچیده است. برخی از افراد کمال گرا ممکن است عزت نفس بالایی داشته باشند، در حالی که در بسیاری از موارد، کمال گرایی می تواند عزت نفس فرد را کاهش دهد. عواملی مانند عدم رعایت استانداردهای بالا، انتقاد از خود و ترس از قضاوت دیگران می تواند عزت نفس یک کمال گرا را کاهش دهد.

تأثیر کمال گرایی بر خلاقیت

تأثیر کمال گرایی بر خلاقیت موضوع پیچیده ای است. این تأثیر به میزان کمال گرایی و نحوه تعامل آن با موضوع مورد نظر بستگی دارد. در برخی موارد کمال گرایی می تواند تاثیر منفی داشته باشد و در برخی دیگر بر خلاقیت تاثیر مثبت داشته باشد. به عنوان مثال، عواملی مانند ترس از اشتباه و قضاوت دیگران، انتقاد از خود و انتظارات بالا می تواند خلاقیت افراد کمال گرا را کاهش دهد. از طرفی عواملی مانند ارائه کار باکیفیت می تواند از عوامل افزایش خلاقیت این افراد باشد.

برای درمان کمال گرایی از چه روش هایی می توان استفاده کرد؟

راه حل های زیادی برای کاهش تاثیر کمال گرایی در زندگی افراد وجود دارد. این راه حل ها استراتژی هایی هستند که به فرد کمک می کنند بر کمال گرایی غلبه کنند. از جمله این راه حل ها مواردی مانند مقایسه نکردن خود با دیگران، تمرین تمرکز، به چالش کشیدن افکار منفی، ایجاد یک محیط امن و دوری از افراد دارای انرژی منفی است. به طور کلی بهترین راه درمان کمال گرایی کمک گرفتن از متخصصان و روانشناسان است. با کمک این افراد به راحتی می توانید نشانه های کمال گرایی را در خود بررسی کنید و خود را درمان کنید.

سوالات متداول

آیا کمال گرایان خودشیفته هستند؟