چرا پوتین به جای ایران در کنار اعراب قرار گرفت؟

اکو ایران نوشت: اخیرا گزارش های زیادی منتشر شده است که نشان می دهد ایران چگونه از روسیه به خاطر طرف ظاهری اش با امارات بر سر جزایر سه گانه عصبانی است.

اکو ایران، بیانیه 10 ژوئن در نشست مشترک شورای همکاری خلیج فارس و روسیه خواستار مذاکرات دوجانبه یا حل و فصل موضوع سه جزیره از طریق دیوان بین المللی دادگستری و مطابق با قواعد حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل شد.

به گفته شورای آتلانتیک، این اظهارات شاید از نظر روس ها بد به نظر نرسد، اما در ایران با واکنش های بسیار منفی مسئولان و حتی برخی افراد مواجه شد. در 12 ژوئن، الکسی ددوف – سفیر روسیه در تهران – به وزارت امور خارجه ایران احضار شد. تهران از مسکو خواست تا “موضع خود را اصلاح کند”. بسیاری از ایرانیان با انتقاد از توئیت عربی وزارت امور خارجه روسیه درباره دیدار روسیه و شورای همکاری خلیج فارس، به جای استفاده از نام جعلی خلیج عربی، باید از نام خلیج فارس استفاده شود.

پس از سال ها تنش، روابط بین امارات و ایران در آگوست 2022 بهبود یافت. دو کشور توافق کردند که روابط دیپلماتیک کامل را از سر بگیرند. روابطی که در سال 2016 (پس از حمله به نمایندگی های دیپلماتیک عربستان در تهران و مشهد) تضعیف شد. این در حالی است که ایران مالکیت خود بر جزایر سه گانه را واقعیتی خدشه ناپذیر می داند و حاضر به مذاکره با امارات نیست و به دیوان بین المللی دادگستری اجازه نمی دهد در این مورد تصمیم گیری کند. با توجه به اینکه ایران از ابتدای جنگ در اوکراین تا چه اندازه از روسیه حمایت کرده است، حمایت مسکو از موضع امارات متحده عربی و شورای همکاری خلیج فارس بسیار دلخراش بود.

چرا مسکو این کار را کرد؟ یک احتمال این است که روسیه، تحت تحریم های بین المللی، امیدوار است صادرات خود را به امارات و سایر کشورهای خلیج فارس افزایش دهد و سرمایه گذاری آنها را جذب کند. چیزی که ایران به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم های غرب نمی تواند به مسکو بدهد. تجارت بین روسیه و امارات متحده عربی با 68 درصد افزایش به 9 میلیارد دلار در سال 2022 خواهد رسید که عمدتاً از صادرات روسیه به امارات (8.5 میلیارد دلار) تشکیل می شود. حمایت مسکو از بیانیه شورای همکاری خلیج فارس ممکن است بر اساس محاسبات سرد روسیه باشد. در حالی که امارات و سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ممکن است با غرب یا روسیه همکاری کنند، نباید از چشم انداز افزایش همکاری بین ایران و غرب هراس داشته باشند. حتی اگر روسیه به کمک های نظامی ایران وابسته باشد، روسیه می تواند منافع ایران را نادیده بگیرد.

از سوی دیگر، امارات متحده عربی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس، بحرین، کویت، عمان، عربستان سعودی و قطر بسیار خوشحال هستند که مسکو از موضع آنها در مورد جزایر سه گانه حمایت کرده است. آنها همچنین ممکن است از این اقدام مسکو به عنوان دلیلی برای مخالفت با درخواست آمریکا مبنی بر فاصله گرفتن کشورهای عرب خلیج فارس از روسیه و همراهی غرب در اعمال تحریم های اقتصادی علیه مسکو استفاده کنند.

با این حال، بیانیه مشترک روسیه و شورای همکاری خلیج فارس ممکن است چندان مؤثر نباشد. همانطور که مسکو و تهران به خوبی می‌دانند، ایران وارد مذاکره با امارات نخواهد شد، چه رسد به اینکه اجازه دهد دیوان بین‌المللی دادگستری در مورد اختلاف آنها داوری کند. بیانیه مشترک روسیه و شورای همکاری خلیج فارس این واقعیت را تغییر نمی دهد که ایران همچنان این جزایر را تحت کنترل دارد و به احتمال زیاد همینطور باقی خواهد ماند.